Wat doet een accountant

Wat is een accountant en wanneer heb ik die nodig? Hieronder leggen wij dit uit voor je.

De belangrijkste taken en kenmerken van een accountant zijn als volgt:

• Moet meerdere opleidingen volgen en praktijkervaring hebben om de titel accountant te mogen gebruiken;
• Is AA- (Accountant-administratieconsulent) of RA- (Registeraccountant) accountant;
• Is verantwoordelijk voor het opstellen van jaarrekeningen;
• Is verantwoordelijk voor de inrichting, controle en aansturing van administraties;
• Adviseert een onderneming;
• Is verplicht voor de controle van de jaarrekening voor middelgrote en grote ondernemingen.

Wat doet een accountant?

Een accountant houdt zich voornamelijk bezig met:

• Het opstellen, beoordelen en/of controleren van de (uitgebreide) jaarrekening;
• Het maken van rapportages, analyses en uitgifte van verklaringen;
• Het geven van fiscale en/of financieel-economische adviezen;
• Het geven van ondersteuning en aansturing bij het voeren van de administratie.

Er zijn ook accountants die zelf administraties voeren. De opleiding van een accountant is echter meer gericht op het opzetten en controleren van administraties dan het voeren hiervan. Hierdoor is het niet gezegd dat een accountant per definitie een betere administratie voert dan een boekhouder. Grotere accountantsbureaus zullen dan ook vaak personeel in dienst hebben voor het voeren van administraties die zij beheren.

Is het beter om een boekhouder of een accountant in te schakelen voor de administratie?

Dit is afhankelijk van meerdere factoren. Ook voor het voeren van een administratie kan het lonen om een accountant in te schakelen. Het grootste voordeel daarvan is dat je hiermee de administratie centraliseert op één plek. Mogelijkerwijs lijkt het je meer geld te kosten, maar je verdient dat weer terug in efficiëntie.

Het zal vooral lonen als je een complexe administratie voert waarbij er met meerdere complexe regels rekening gehouden moet worden. Door jouw administratie te centraliseren, heb je vaak meer zekerheid dat jouw administratie op de juiste manier en tijdig is gevoerd, ondanks de complexiteit.

De accountant staat onder controle

Een accountant wordt altijd in de gaten gehouden door meerdere instanties omdat de titel beschermd is. Zo heeft een accountant te maken met de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Wat betekent het in praktijk dat de titel “beschermd” is?

In Nederland is de titel accountant een beschermde titel. Dit houdt in dat eenieder die de titel wilt dragen, eerst één of meerdere opleidingen moet volgen met aanvulling van praktijkervaring voordat hij de titel mag dragen. Na het behalen van de benodigde opleidingen en praktijkervaring, moet de persoon in kwestie zich inschrijven in het register van het NBA. Pas daarna mag de professional aangewezen titel van accountant, AA-accountant of RA-accountant dragen. Daarnaast wordt er van de professional geëist dat hij jaarlijks een minimum aan bijscholing geniet. Doet de professional dit niet dan zal diegene verwijderd worden uit het register, waardoor de titel niet meer gevoerd mag worden.

In de praktijk betekent dit dat iemand die de titel accountant draagt gegarandeerd een minimum aan opleidingsniveau en praktijkervaring heeft. Wanneer dit niet zo is, betekent dit dat de persoon strafbaar is voor het dragen van een titel waartoe hij niet bevoegd is.

Wat voor opleiding heeft een accountant genoten?

Een accountant is altijd minimaal hbo-opgeleid. Daarnaast worden er twee soorten accountants onderscheiden. Namelijk de Accountant Administratieconsulent (AA) en de Registeraccountant (RA). Zij hebben dezelfde bevoegdheden en mogen zichzelf accountant noemen, maar er is wel degelijk verschil.

Wat is het verschil tussen een AA- en RA-accountant?

Een AA-accountant heeft een hbo-opleiding gevolgd waarbij de focus vooral ligt op advisering omtrent fiscale vraagstukken, het opstellen van de jaarrekening en/of het voeren van controle op de boekhouding en jaarrekening. Kort gezegd is de opleiding van een AA-accountant meer praktijkgericht. Hierdoor zal hij of zij zich veelal meer focussen op het MKB.

Een RA-accountant is universitair afgestudeerd. De focus ligt vooral op controlewerkzaamheden, financiële verslaglegging en rapportage- en analysewerkzaamheden. Kort samengevat is deze opleiding meer gericht op een theoretische benadering. Hierdoor zal de RA- accountant zich veelal meer focussen op grote bedrijven en multinationals.

De opleidingen zijn dus anders ingericht wat vaak resulteert in verschil van focus bij de professional.

Een uitgebreide toelichting op belangrijke werkzaamheden

Er komen vaak meerdere termen aan bod om uit te leggen wat de taken van een accountant zijn. Maar zonder uitleg van deze termen is het nog niet altijd duidelijk wat er in praktijk daadwerkelijk wordt gedaan. Daarom vindt je in de onderstaande tekst een beknopte uitleg aan over de verschillende taken van een accountant.

Controle- of beoordelingsverklaring

Een accountantscontrole van de jaarrekening heeft als doel het verschaffen van zekerheid en betrouwbaarheid voor belanghebbenden als aandeelhouders, banken, beleggers en de directie. De jaarrekening wordt vaak gebruikt als leidraad voor het nemen van belangrijke beslissingen. Er kunnen twee soorten verklaringen worden onderscheiden, namelijk de controleverklaring en de beoordelingsverklaring.

De controleverklaring

Bij een controleverklaring voert een onafhankelijke accountant diepteonderzoek uit dat is gericht op het controleren van de juistheid van de jaarrekening. Door risico’s uit te sluiten en bewijs op te vragen waaruit blijkt dat er geen grote afwijkingen zijn met de werkelijkheid, maakt de accountant een constatering of de jaarrekening voldoet aan de eisen voor uitgifte van een controleverklaring.

Het oordeel in de controleverklaring biedt de hoogste mate van zekerheid over de betrouwbaarheid van een jaarrekening en is daarom vaak van groot belang voor belanghebbenden. Voor middelgrote en grote ondernemingen is deze verklaring dan ook verplicht.

De beoordelingsverklaring

De beoordelingsverklaring is een uitgeklede versie van de controleverklaring. Bij de afweging voor een beoordelingsverklaring wordt vaak de mate van zekerheid in verhouding tot de kosten bekeken. De onafhankelijke accountant zal met minder werkzaamheden en minder diepgaand onderzoek bepalen of gesteld kan worden dat er niet is gebleken dat de jaarrekening geen getrouw beeld geeft van het vermogen en het resultaat van de onderneming. Daarmee zegt hij in het kort dat na het onderzoeken van de informatie die tot zijn of haar beschikking staat de conclusie getrokken kan worden dat deze waarheidsgetrouw lijkt te zijn.

Samenstellingsverklaring

Een accountant geeft een samenstellingsverklaring af wanneer hij een bedrijf heeft geholpen met het opstellen van de jaarrekening. Hij geeft hierbij geen oordeel over de jaarrekening omdat hij betrokken is bij het bedrijf en daardoor niet onafhankelijk is. Hij zal kort verklaren wat hij heeft gedaan en hoe de verantwoordelijkheden verdeeld zijn.

Een accountant die een bedrijf helpt bij het opstellen van de jaarrekening gaat uit van de informatie die geleverd wordt door het bestuur en zal hier veelal geen aanvullend onderzoek op uitoefenen. Wel zal hij globaal nagaan of de aangeleverde gegevens aansluiten bij de kennis die hij reeds van de organisatie heeft.

Wanneer is het inschakelen van een accountant verplicht?

In Nederland is de wettelijke verplichting van kracht wanneer het een middelgroot of groot bedrijf betreft.

Het bedrijf wordt gezien als middelgroot bedrijf wanneer het voldoet aan minimaal twee van volgende criteria (dit grensbedrag voor de wettelijke controle is toepasbaar vanaf het boekjaar van 2015):

1. Je balans groter is dan 10 miljoen euro;
2. Jouw netto-omzet is groter dan 10 miljoen euro;
3. Je bedrijf heeft 50 werknemers of meer.

Voldoet jouw bedrijf aan minimaal twee van de bovenstaande criteria, dan val je onder het middelgroot of grootbedrijf en ben je verplicht een accountant in te schakelen voor de controle op jouw jaarrekening. Valt jouw bedrijf buiten deze criteria, dan is het bedrijf volgens de wet vrij om naar eigen inzicht te kiezen. Dit betekent dat het bedrijf ook een andere professional zoals een boekhouder/administratiekantoor eventueel in combinatie met een fiscalist/belastingadviseur kan inschakelen.

Wil je graag weten wat voor jouw bedrijf optimaal is? Neem dan direct contact met ons op!